2015 Rękopis z przeszłości
„Rękopis z przeszłości” to kolejny nasz projekt, ale też podróż do 1946 roku, którą odbyliśmy dzięki wspomnieniom naszych bohaterów. A jest to podróż niezwykła, bo tworzona przez wyjątkowych ludzi, którzy zaraz po wojnie tworzyli wizerunek nowego Słupska. To oni „odgruzowywali” zniszczone miasto – dosłownie i ideologicznie. „Rękopis z przeszłości” przeplata ze sobą losy różnych ludzi: krawca, który zapragnął być reżyserem, skierowanej do pracy z Warszawy pedagog, która z wielkim zapałem odbudowywała szkolnictwo w mieście, a także wielce zasłużonej dla miasta społeczniczki i twórczyni słupskiego muzeum. Ponadto projekt przekazuje nam cenne patriotyczne przesłanie. Dzięki niemu będziemy pamiętać o bohaterach, którzy walczyli o naszą Ojczyznę. Tłem tej niezwykłej podróży w przeszłość są ważne wydarzenia historyczne. Przenosimy się do czasów powstania wielkopolskiego, wojny polsko-bolszewickiej, powojennego Słupska, przypominamy sobie tragiczne losy więźniów obozów koncentracyjnych. Projekt uczy nas pokory i szacunku do ludzi, którzy byli gotowi oddać życie za ojczyznę.
Nasza podróż w czasie nie doszłaby do skutku gdyby nie pani Felicja Bystrzyńska. To ona wyszukała w swoim domowym archiwum rękopis jednoaktówki. Był to scenariusz przedstawienia pt. „Miłość Matki” wystawiony w 1946 roku na uroczystej akademii z okazji zbliżającego się Dnia Matki. Po niemal 70-ciu latach rękopis znowu ujrzał światło dzienne. Zadaniem młodzieży było jego „odkurzenie” i nadanie mu nowego blasku. Jednoaktówka opowiada losy chorego chłopca, nad którym czuwa zawsze kochająca i troskliwa matka. W przedstawieniu tytułowa Matka utożsamiana jest z Ojczyzną. Dzięki jej miłości, oddaniu i modlitwie syn wraca do zdrowia. Scenariusz uczy zaufania do Boga i poświęcenia dla Ojczyzny. Takim poświęceniem cechuje się drugi syn tytułowej matki, Staszek, który naraża swoje życie by walczyć o polską tożsamość w trudnych czasach II wojny światowej.
„Miłość Matki” to wspólne dzieło Felicji Bystrzyńskiej i jej ojca, Franciszka. Był to człowiek o niezwykłych losach: powstaniec wielkopolski, uczestnik walk pod Rynarzewem i Szubinem 1918-1919, żołnierz wojny polsko-bolszewickiej, społecznik, wysiedlony wraz z rodziną 5 grudnia 1939 roku. Do Słupska dotarł w grudniu 1945 roku. Z zawodu był krawcem z artystyczną duszą. Pisał scenariusze do przedstawień, niektóre z nich osobiście reżyserował. Wraz z córką napisał jednoaktówkę „Miłość Matki”, która była przepełniona wszystkimi patriotycznymi wartościami pielęgnowanymi w ich rodzinnym domu. Sztuka powstała na zamówienie dyrektor Gimnazjum Kupieckiego, Leonii Strzelczyk, bardzo zasłużonej dla słupskiego szkolnictwa. Pani dyrektor była wyjątkowym pedagogiem. Wpajała młodym ludziom nie tylko wiedzę, ale także szacunek do pracy i miłość do ojczyzny. Nie byłoby jednoaktówki, gdyby nie aktorzy. W przedstawieniu zagrała młodzież szkolna: Janina Choroszkiewicz, Elżbieta Majchrzakówna, Tadeusz Mierzwiak, Henryk Kamiński. Natomiast reżyserowania i stworzenia maszynopisu podjęła się sama Maria Zaborowska, twórczyni słupskiego muzeum, wielki społecznik, osoba zasłużona dla miasta Słupska.
Projekt „Rękopis z przeszłości” tak jak sztuka „Miłość Matki” z 1946 roku opiera się na młodych ludziach, uczniach słupskich szkół średnich (IV LO, V LO i Zespołu Szkół Ekonomicznych będącego spadkobiercą i kontynuatorem Gimnazjum Kupieckiego). Młodzież miała zrealizować ambitny plan: odnalezienia osób związanych z przedstawieniem, zgromadzenie wspomnień z 1946 roku i odtworzenia przedstawienia. Było to zadanie niezwykle trudne, ponieważ aktorzy jednoaktówki z 1946 roku to dzisiejsi 80-cio, 90-latkowie.
Młodzież została podzielona na dwie grupy: dziennikarsko-detektywistyczną i aktorską. Zadaniem pierwszej grupy było odnalezienie bohaterów przedstawienia i uzyskanie od nich jak największej ilości informacji dotyczących okoliczności powstania spektaklu. Naszym detektywom historii udało się dotrzeć do współautorki scenariusza Felicji Bystrzyńskiej, Wandy Szpilewskiej (córki Marii Zaborowskiej), Elżbiety Majchrzak-Golonki (odtwórczyni roli Matki) i Mirosława Konrada (późniejszy dyrektor „ekonomika”, który osobiście znał Leonię Strzelczyk). Uzyskali także informacje dotyczące aktora Henryka Kamińskiego, wieloletniego członka Koła Pierwszych Słupszczan. Zadaniem grupy aktorskiej było jak najdokładniejsze odwzorowanie przedstawienia. Musieli wcielić się w bohaterów przedstawienia i odtworzyć scenografię.
Efekty pracy obu grup zostaną uwidocznione w reportażu z projektu i wirtualnej wystawie zdigitalizowanych materiałów źródłowych. Na stronie detektywihistorii.mbp.slupsk.pl. zostaną rozbudowane zakładki „Bohaterowie” i „Detektywi” utworzone w ramach poprzednich projektów realizowanych w ramach programu Patriotyzm Jutra. Przewidziane są ponadto prezentacje rezultatów projektu w szkołach Słupska i regionu, a po zakończeniu projektu także występy z inscenizacją patriotyczną „na żywo” w szkołach, bibliotekach i domach kultury.
Harmonogram lekcji żywej historii w słupskich szkołach ponadgimnazjalnych:
5 listopada godz. 11:30 – V Liceum Ogólnokształcące
6 listopada godz. 9:40 – Zespół Szkół Technicznych
16 listopada godz. 10:00 – Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4
16 listopada godz. 12:45 – II Liceum Ogólnokształcące
17 listopada godz. 10:00 – Zespół Szkół Budowlanych
18 listopada godz. 11:30 – Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 3
19 listopada – IV Liceum Ogólnokształcące
20 listopada 10:40 – Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1
20 listopada – Zespół Szkół Ekonomicznych i Technicznych
Podsumowanie projektu odbędzie się 27 listopada 2015 o godz. 17.oo w Czytelni Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku przy ul. Grodzkiej 3. Wstęp wolny!
